Ο στοιχειωμένος θησαυρός του Μαλεβιζίου

Στην Κρήτη, από την εποχή των Ενετών, ο στοιχειωμένος θησαυρός ονομαζόταν «βέρος». Αν κάποιος έβρισκε τυχαία τον κρυμμένο θησαυρό δεν τον άγγιζε φοβούμενος το στοιχειό του θησαυρού, το οποίο θα τον θανάτωνε μέσα στην ίδια χρονιά. Στην Κρήτη, φανταζόντουσαν το στοιχειό ως έναν τεράστιο μαύρο άνθρωπο. Πίστευαν, επίσης, πως για να μην τον πειράξει κάποιον το στοιχειό, θα έπρεπε να δέσει μία μαύρη αγελάδα στην κασέλα του θησαυρού και να τη χτυπήσει, ώστε το δαιμόνιο να θυμώσει με το ζώο και όχι με τον ίδιο.

Σύμφωνα με την παράδοση, για να βρει κάποιος έναν θησαυρό (ο οποίος φυλασσόταν είτε σε μεγάλα ασημένια δοχεία, είτε σε χρυσά και χάλκινα καζάνια) θα έπρεπε να τον ονειρευτεί τρεις φορές και στη συνέχεια να πάει να τον ξεθάψει χωρίς να το πει πουθενά. Αν το έλεγε σε κάποιον, τότε ο θησαυρός του θα γινόταν κάρβουνο.

Λέγεται ότι στο Μαλεβίζι, τα παλαιά χρόνια, ένας χωρικός είχε δει στον ύπνο του τρεις φορές το ίδιο όνειρο. Ένας άντρας του φανερωνόταν και του ζητούσε επιτακτικά να πάει στο σπήλαιο του Σάρχου (γνωστό κι ως Χώνος ή Νυχτεριδόσπηλιο) στα δυτικά του ομώνυμου χωριού. Εκεί θα έπρεπε να φωνάξει τρεις φορές το στοιχειό του Μουσά και στη συνέχεια να πάρει το χρυσό αλέτρι και τον χρυσό ζυγό του αλετριού που θα του έδινε. Ο χωρικός έκανε ό,τι ακριβώς του είπε ο άντρας, όταν , όμως, του φανερώθηκε το στοιχειό και του έφερε τον θησαυρό, εκείνος δείλασε και δεν τον πήρε. Έτσι, από τον φόβο του έχασε την τύχη του. Μάλιστα, η είδηση αυτή δημοσιεύθηκε στις 24/04 του 1930, στο περιοδικό «ΜΠΟΥΚΕΤΟ».