Η Δαμάστα είναι κτισμένη αμφιθεατρικά στις βόρειες πλαγιές του υψώματος Κοίτη (υψ. 415 μ.) στο ορεινό συγκρότημα του Ψηλορείτη. Έχει περίπου με 245 κατοίκους και απέχει 27 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο.
Η ονομασία προέρχεται, κατά τον ιστορικό Νικόλαο Πλάτωνα από το Δα Μα= Μήτηρ Γη. Η Μητέρα Γη ήταν προελληνική θεότητα.
Το 1583 στην απογραφή του Καστροφύλακα αναφέρεται Damasta με 338 κατοίκους. Κατά την Ενετοκρατία υπαγόταν στην επαρχία Μυλοποτάμου. Το 1881 δεν υπήρχαν Τούρκοι στο χωριό, σύμφωνα με την τότε απογραφή (αριθμούσε 222 Χριστιανούς).
Στην ιστορία των λαών πρωταρχικό ρόλο έπαιξε η διαμόρφωση του εδάφους , η γεωγραφική θέση και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της γης. Έτσι όταν κατέβησαν οι Πελασγοί , οι Αιγαίοι και γενικά προέλληνες στη Ελλάδα, το 3000 πχ περίπου, εγκαταστάθηκαν και στην Κρήτη. Ίσως λοιπόν ο μικρός, αλλά εύφορος κάμπος του χωριού τράβηξε την προσοχή τους και η πλούσια παραγωγή του θεωρήθηκε σαν ευλογία της Θεάς της γονιμότητας «Δα-Μα» και γύρω από αυτόν, έγινε ο οικισμός που πήρε το όνομα Δαμάστα. Έτσι όλα δείχνουν ότι η ιστορία του μικρού χωριού αρχίζει μάλλον από την προ ελληνική εποχή, δηλαδή το 3000 π.χ περίπου.
