Μινωικό Ιερό Κορυφής Πυργού
Δυτικά του χωριού Τύλισος υψώνεται το βουνό Πύργος, του οποίου η κορυφή βρίσκεται στα 684 μέτρα. Τον Μάρτιο του 1963, στην θέση της απόκρημνης κορυφής εντοπίστηκε από τον αρχαιολόγο Στυλιανό Αλεξίου ένα από τα σημαντικότερα Μινωικά Ιερά Κορυφής της Κεντρικής Κρήτης, το οποίο ιδρύθηκε μετά το 2000 π.Χ. Βρέθηκαν λατρευτικά ειδώλια, λίθινα κέρατα και κεραμική με χαρακτηριστικά από τις τρεις ανακτορικές εποχές, δηλαδή από τα Παλαιοανακτορικά μέχρι και τα Μυκηναϊκά χρόνια. Επίσης, ήρθε στο φως και ένα ορθογώνιο επίμηκες κτίσμα, διαστάσεων 13 μέτρα x 4,50 μέτρα, με εγκάρσιο χώρισμα. Οι τρεις εξωτερικοί τοίχοι και ο εγκάρσιος είναι καλοχτισμένοι με ασβεστολιθικές πέτρες και με πελεκητούς πωρολίθους, που πρέπει να μεταφέρθηκαν από μακριά. Δυτικά του κτίσματος είναι διαμορφωμένη μία πεζούλα (περίπου 70 τ.μ.), με έναν παχύ αναλημματικό τοίχο στα δυτικά. Στην επιφάνεια υπήρχαν, ακόμη, πήλινα κεραμίδια και όστρακα αγγείων από τα μεταγενέστερα χρόνια, έτσι εικάζεται ότι το Ιερό ξαναχρησιμοποιήθηκε.
Κατά την αρχαιότητα, το ύψωμα του Πύργου είχε μεγάλη θρησκευτική σημασία για τους Μινωίτες, αφού εκτός από το Ιερό Κορυφής, στην κοντινή τοποθεσία Πέρα Κορφή εντοπίστηκε μεγάλος αποθέτης πολλών δεκάδων αναθηματικών ειδωλίων ανδρών και γυναικών αναμιγμένων με στρώματα στάχτης και καμένου χώματος. Τα ανδρικά ειδώλια έχουν τα χέρια στις συνηθισμένες λατρευτικές στάσεις, ενώ τα γυναικεία ειδώλια έχουν κόμμωση με πλεξίδες. Βρέθηκε, επίσης, ένα αγγείο με προσκολλημένο στο χείλος ένα ειδώλιο ταύρου και ένα πινάκιο που περιείχε δύο κολλημένα ζώδια. Τα ευρήματα αυτά έδωσαν, το 1962, στο Μουσείο Ηρακλείου κάτοικοι της περιοχής. Τέλος, στις πλαγιές του ίδιου βουνού ο επισκέπτης μπορεί να δει και το λατρευτικό σπήλαιο της Τραπέζας με τους εντυπωσιακούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
